Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors

Moda Endüstrisinde Tescilsiz Tasarım Koruması ve Fikri Mülkiyet Hukuku

Hızla gelişen moda endüstrisi, beraberinde fikri mülkiyet hukukunda yeni koruma mekanizmalarını da getirmiştir. Bu kapsamda, tasarımcıların haklarını koruyan ve onlara hızlı bir hukuki güvence sunan tescilsiz tasarım koruması kavramı ortaya çıkmıştır.

Günümüzde moda sektörü, trendlerin çok kısa sürede değişmesi ve yeni tasarımların anında yayılması sebebiyle büyük bir hızla gelişmektedir. Ancak bu gelişimle birlikte orijinal tasarımların kopyalanma riski de artmıştır. Dolayısıyla, bu duruma hukuki bir çözüm sunmak amacıyla 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) ile tescilsiz tasarımlara yönelik önemli bir koruma getirilmiştir.

Tescilsiz Tasarım Korumasının Mevzuattaki Yeri

10 Ocak 2017 tarihinde yürülüğe giren 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu, tescilsiz tasarımların korunmasına ilişkin yeni bir hukuki altyapı sunmuştur. Önceki mevzuat olan 554 sayılı Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (554 sayılı KHK) tescilsiz tasarımlara herhangi bir koruma sağlamamakta, ancak 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu‘nun haksız rekabet düzenlemeleri ya da 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile belirli koşullar altında koruma mümkün olabilmekteydi. Ancak bu korumalar tasarım hakkını ihlal eden durumlarda yeterli hukuki güvenceleri sağlayamamaktaydı.

SMK madde 55/4 uyarınca, “Tasarım… ilk kez Türkiye’de kamuya sunulmuş olması halinde tescilsiz tasarım olarak korunur.” Bu nedenle bir tasarımın tescilsiz tasarım korumasından yararlanabilmesi için iki temel şarta uyması gerekir:

  1. Tasarımın ilk kez kamuya sunulmuş olması,
  2. Tasarımın ilk sunumunun Türkiye’de yapılması.

Bu şartlar yerine getirildiğinde, tasarımcıların herhangi bir tescil işlemi yapmadan belirli bir süre boyunca hukuki korumadan yararlanmaları mümkün hale gelmektedir.

Tescilsiz Tasarım Korumasının Süresi ve Kapsamı

SMK madde 69/2 uyarınca “Tescilsiz tasarımların korunma süresi, korunma talep edilen tasarımın ilk olarak kamuya sunulduğu tarihten itibaren üç yıldır.”

Ayrıca, SMK madde 59/2‘ye göre tescilsiz tasarım sahibinin hakları yalnızca birebir kopyalanan veya genel izlenim olarak ayırt edilemeyecek kadar benzer tasarımlara karşı korunmaktadır. Bu nedenle, tasarımın doğrudan veya belirgin bir benzerlik taşıyan kopyalarının kullanılması engellenebilir.

Bu yeni düzenlemenin moda sektörü üzerinde büyük bir etkisi olması beklenmektedir. Zira tasarımların bir sezondan diğerine hızlıca değiştiği ve kopyalanma riskinin en yüksek olduğu bu sektörde, tescilsiz tasarım koruması hızlı ve etkin bir hukuki güvence sağlamaktadır.

Moda Endüstrisi ve Hızlı Hukuki Koruma

Moda sektörü, sosyal medya ve dijital platformlar sayesinde tasarımların anında tüm dünyaya yayıldığı bir alan haline gelmiştir. Özellikle “hızlı moda” olarak adlandırılan sistem sayesinde, perakende zincirleri moda haftasında tanıtılan yeni tasarımları çok kısa sürede tüketiciye ulaştırmaktadır.

Bu gelişme, tasarımcıların yeni ürünleri tescil ettirme sürecini zaman ve maliyet açısından zor hale getirmektedir. Ancak tescilsiz tasarım koruması sayesinde tasarımcıların eserleri doğrudan kopyalanamaz ve bu tasarımlar üzerindeki hakları üç yıl boyunca korunur.

Elmas Patent olarak, moda ve tasarım alanındaki gelişmelere uygun hızlı ve etkili hukuki çözümler sunmaktayız. Tescilsiz tasarım koruması, tasarımcıların yaratıcılığını ve emeğini korumaya yönelik pratik bir seçenek sunarken, gereksiz maliyetleri de ortadan kaldırmaktadır. Tescilsiz tasarım hakkınızın ihlali durumunda hukuki yollara başvurma ve tasarım haklarınızı koruma konusunda uzman desteği almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Modadan Teknolojiye Tasarım Tescilinin Kullanıldığı 5 İlginç Alan