Marka tescili, Sınai Mülkiyet Kanunu (SMK) uyarınca bir markanın korunmasının temel şartıdır. Ancak bazı özel durumlarda, marka tescil edilmemiş olsa bile hukuki korumadan yararlanabilir. Bu istisnalar, hem yasal mevzuatta hem de yargı kararlarında belirlenmiştir ve markanın tescilsiz olarak korunabileceği hallerin kapsamını oluşturmaktadır.
Marka korumasının istisnalarına detaylı olarak bakalım:
Tanınmış Markalar
Tanınmış markalar, sektördeki bilinirliği sayesinde tescilsiz de olsa korunabilir. Kanun koyucu, tanınmış bir markanın üçüncü kişilerce tescil edilmesini engellemekte ve bu tür markaların aynı veya benzeri olan başvuruların, farklı mal ve hizmetler içerse bile reddedilmesini öngörmektedir.
Önceye Dayalı Hak Sahipliği
SMK’nın 6/3 maddesine göre, bir marka tescil edilmemiş olsa bile, eğer rüçhan veya başvuru tarihinden önce kullanılmışsa korunabilir. Bu hüküm, gerçek hak sahibinin korunmasını amaçlamakta olup, markayı ilk kez ticari hayatta kullanan kişiye öncelik tanımaktadır.
Rüçhan Hakkından Yararlanan Markalar
Paris Anlaşması çerçevesinde, bir marka eğer rüçhan hakkından yararlanıyorsa, haksız şekilde tescil edilen markaların iptalini talep edebilir. Rüçhan hakkı, özellikle sergi rüçhanı veya uluslararası başvurular açısından önem taşır.
Ayırt Edici Nitelik Kazanmış Markalar
Ayırt edici nitelik kazanan markalar, mutlak ret nedenlerinin ve bazı nispi ret sebeplerinin uygulanmasını engelleyebilir. Eğer bir marka, zaman içerisinde tüketiciler nezdinde güçlü bir ayırt edici niteliğe sahip olmuşsa, tescilsiz de olsa korunabilir.
Tescil Edilen ve Yenilenmeyen Markalar
SMK m. 23/1’e göre, bir markanın koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 10 yıldır ve yenilenmediğinde sona erer. Ancak bu marka, tescilsiz olarak korunmaya devam edebilir. Yenilenmeyen bir markanın sahibi, iki yıl boyunca benzer veya aynı bir marka başvurusuna itiraz edebilir.
Yenilenmeyen Ortak ve Garanti Markalar
Ortak ve garanti markalarının koruma süresi 10 yıldır. Eğer bu tür markalar yenilenmezse, tescilden sonraki üç yıl içinde yapılan benzer başvurulara, önceki hak sahibi tarafından itiraz edilebilir.
Sonuç olarak , marka tescili, temel koruma yöntemi olsa da, yukarıda belirtilen istisnalar sayesinde bazı durumlarda markalar tescilsiz de korunabilir. Marka sahipleri, bu istisnaları bilerek hareket etmeli ve haklarını gerektiğinde hukuki yollarla savunmalıdır.
Bu yazımızda “Marka Korumasının İstisnaları” ile ilgili detayları aktarmaya çalıştık. Umarız faydalı olabilmişizdir. Elmas Patent olarak, markanızın korunması için uzman ekibimizle yanınızdayız.
Bizimle iletişime geçin ve markanızı koruma altına alın! 
Sosyal medya üzerinden marka ihlali ve hukuki süreçleri anlattığımız bu yazımızda ilginizi çekebilir. Keyifli okumalar: Sosyal Medya Üzerinden “Marka İhlali” ve Hukuki Süreçler
